Te Whakataetae Ngā Manu Kōrero
Ngā tuhituhinga
Nō ngā tau i mua noa atu i te Pakanga Tuarua, te heke o ngāi whārua ki ngā taone noho ai. Otirā, kua whakataonehia ngā pākeke kia ngawari ai te whai i te mātauranga Pākehā. I konei anō iti iho ai ngā tāngata kōrero Māori. I taka ngā tatauranga ki raro atu i te rua tekau paihēneti.
Nō ngā tau tuangahuru o te 1970, ka tīmata ngā porotēhi whakamana i te tuakiri Māori. E kīia ana ko te reo te poutokomanawa o tō tātou ao. Nā runga i tēnei whakaaro ka pua mai ngā rōpū pēnei i a Ngā Tamatoa kia whakaturehia te reo Māori i raro i te mana o te Kuini. I te tau 1972 ka hīkoi atu ngā mema ki te Whare Pāremata, i reira ka whakatakotoria te petihana kia whakaturehia te reo Māori.
I te tau 1985 ka puta mai te kereme reo Māori, a Wai11 e Ngā Kaiwhakapūmau i te Reo Māori, ki mua i Te Rōpū Whakamana i te Tiriti o Waitangi. I taua wā he āhua 12 paihēneti te nui o ngā tāngata kōrero Māori.
I roto i tēnei kereme ka kitea ngā ngawe, me ngā pōrarutanga ki tō tātou reo, ā, kāore ēnei āhuatanga i te whai i ngā kōrero i whakatakotoria ki roto i te Tiriti o Waitangi. Ka whakaae Te Rōpū Whakamana i te Tiriti o Waitangi ka whakaturehia te reo i te tau 1987.
He tāngata whai mana ngā tāngata kua whai wāhi ki te kōrero i te reo, heoi kia kakama tātou ki te atawhai i ngā tāngata e hiahia nei ki te ako i tō tātou reo rangatira. Ko te reo kia mau, kia ita!