Te Rā o Matariki
Ngā tuhituhinga
I te tau 2001 ka whakaputaina e Te Taura Whiri i te Reo Māori tētahi pukapuka e whakamārama ana i ngā kōrero o tēnā iwi, o tēnā iwi mō tēnei kāhui whetū.
I mua noa atu i tērā, i te tau 2000, ka whakatūria e te hapori o Heretaunga tētahi hui whakanui i a Matariki.
Ka haere te wā, ka haere te wā ka rongonui te kaupapa nei, ā, ka whakahaerehia ngā hui i ngā marama o te takurua, arā, mai i Pipiri tae noa ki Hereturikōkā.
Kotahi wiki ki te kotahi marama te roa o ētahi o ēnei hui.
Ka hau te rongo o Matariki ki te whare pāremata.
I te tau 2009 ka whakatakotoria e Rāhui Kātene o te Pāti Māori te pire e kīia nei ko Te Pire o te Rā o Matariki.
Kei roto i tēnei pire te tono kia tau he rā whakatā ā-motu hei whakanui i te tau hōu Māori.
Kāore te Pirimia i whakaae nā te nui o te utu ki ngā kaimahi o ngā pakihi.
Āhua rua rau, whitu tekau mā rima miriona tāra te nui o te moni ka whakapauhia ki ngā kaimahi.
Ahakoa kāore ia i whakaae, he maha tonu ngā rangatira o ngā hapori i tautoko i tēnei pire.
I kaha te tautoko a ngā kaimahi o ngā pakihi maha, nā te mea he ruarua noa ngā rā whakanui i tētahi kaupapa i puea ake i tēnei whenua.
I hiahia ngā kaumātua o Waitākere, kia whakakorehia te rā whakanui i te Kuini o Ingarangi, kia noho ai ko te rā o Matariki hei hararei.
I tautokohia e te rōpū Republic Movement o AotearoaNew Zealand ēnei hiahia i tō rātou ki te i te nui o ngā hui whakatairanga, puta noa i te motu.
Heoi, kāore tēnei pire i whakaturehia.
I kite anō rātou i te hōhonu ake o ngā whakaaro me ngā mātauranga i puta ake i te wā e tautohetohe ana ngā mema o te Pāremata.
Nō te tau 2011, i muri noa i ngā pōtītanga o Aotearoa, ka whakaae te pātī o Nāhinara me te pāti Māori ki te mahi ngātahi ki te hanga pire “e pā ana ki ngā take ahurea me ngā taonga tuku iho kia whakamanahia a Matariki rāua ko Puanga…”